Page 17 - CoverAnnualReport2020.indd
P. 17
รายงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓
จังหวัดร้อยเอ็ด
3) งำนบุญคูณลำน หรือบางพื้นที่ก็มักจะเรียกว่า “บุญกุ้มข้าวใหญ่”หรือ “บุญคูณลาน” เป็นบุญประเพณี
ของชาวอีสานที่แสดงให้เห็นจิตวิญญาณของชุมชน ที่ด�ารงอยู่ด้วยวิถีเกษตรกรรมมาช้านาน ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของ
แผ่นดิน ด้วยส�านึกในบุญคุณของข้าวที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนทุกคน นอกจากนี้เป็นการแสดงออกถึงพลังแห่งความร่วมแรง
ร่วมใจของชุมชนเพื่อสืบทอดจิตวิญญาณที่กล้าแกร่งของชาวนามีการท�าพิธีพราหมณ์บายศรีสู่ขวัญข้าวทุกปี
เพราะชาวอีสานเชื่อว่า แม่พระโพสพมีอ�านาจที่สามารถดลบันดาลให้ข้าวเจริญงอกงาม น�าความอุดมสมบูรณ์มาให้ชาวนา
ที่บูชาเทวีแห่งข้าว ด้วยเหตุนี้ชาวนาจึงมีพิธีบูชาแม่โพสพก่อนที่จะลงมือท�านาหรือระหว่างตกกล้าจนข้าวตั้งท้องออกรวง
ไปจนถึงการเก็บเกี่ยวในที่สุด การท�าพิธีบูชาแม่พระโพสพนั้น ในสมัยต่อมานิยมท�ากัน เมื่อเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว
โดยน�าข้าวมากองไว้กลางลานนวด แล้วท�าพิธีบายศรีสู่ขวัญข้าว หรือเมื่อนวดข้าวเสร็จจะได้ข้าวเปลือกกองใหญ่
กลางลานนวด ชาวอีสานเรียกกองข้าวเปลือกใหญ่ว่า กุ้มข้าวใหญ่ และจะท�าพิธีทางพราหมณ์ตามประเพณีปฏิบัติ
ของบรรพชนเรียกว่า “พิธีรับขวัญข้าว” เพราะถือคติความเชื่อว่า ขณะที่เราท�านาเกี่ยวข้าวและนวดข้าว เราใช้เท้า
เหยียบย�่าข้าว จึงมีความจ�าเป็นที่จะต้อง ร่วมท�าพิธีบูชาแม่พระโพสพเพื่อขอขมาจะได้เป็นสิริมงคลต่อตนเอง
และครอบครัวให้มีแต่ความผาสุก ในพื้นที่จังหวัดร้อยเอ็ดตามหมู่บ้าน/ชุมชนต่างๆ ยังคงนิยมและจัดงานบุญคูณลาน
สืบเนื่องมา และยังได้ก�าหนดให้เป็นงานประจ�าปีของบางอ�าเภออีกด้วย เช่น อ�าเภอปทุมรัตต์ อ�าเภอธวัชบุรี จัดขึ้น
ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-เดือนมีนาคม
10 ANNUAL REPORT 2020
